دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال و زندگانی سید محمد جعفر نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید محمد جعفر نیریزی(فرزند ابوالحسن حسینی) »
     سید محمد جعفر فرزند ابوالحسن حسینى، از خوشنویسان و روحانیان نیریز است که در سده سیزدهم هجرى قمرى مى‌‌‌‌زیست. او از خاندانِ سیدجلال‌‌‌‌الدین عبداللّه و از نوادگانِ سیدقطب‌‌‌‌الدین نیریزى و پسر عموى سیدنورالدین «میرزابزرگ» بود و به سبب ازدواج با زنى از اهل ده چاه، اغلب در آنجا سکونت داشت. حسن شهرت او به شیخ محمد حسن سیرجانى ملقب به پیغمبر دزدان نیز رسید و شیخ محمد حسن در نامه‌‌‌‌اى که خطاب به او نوشته، او را...

شرح حالی دیگر از شهاب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » شرح احوال و زندگانی شهاب نیریزی »
      نام او محمد حسن، فرزند سید نعیم شیخ‌‌‌‌الاسلام و نوه سید عفیفا، ملقب به "اشرف " و متخلص به شهاب بود . داور، نام او را "اشرف" دانسته است  که صحیح نیست .     هر چند شرح احوال مختصرى از او در تذکره مرآت الفصاحه آمده، اما دانسته‌‌‌‌هاى ما درباره وى بیشتر مبتنى بر اطلاعاتى است که مرحوم خلیل سازگار- به نقل از نواده‌‌‌‌هاى او - در تذکره سازگار به دست داده است. همچنان که در شرح احوال...

زندگی و احوال شهاب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » شرح احوال و زندگانی شهاب نیریزی »
 -1 تولد شهاب در هیچ منبعی به زادروز این شاعر اشاره‌ای نشده است و زادسال شهاب نیز به طور دقیق مشخص نیست. در تذکره‌ی سازگار، به سال تولد شهاب اشاره‌ای نرفته است اما سال درگذشت و سن وی به هنگام مرگ، قید شده است. به گفته‌ی سازگار، شهاب، هفتاد سال در این دنیا زیسته و به سال 1342 ه.ق زندگی را بدرود گفته است. بنابراین شهاب در سال 1372 ه.ق پا به عرصه گیتی نهاده است. 1-2 نام، لقب، تخلص...

ماده وفات خانم نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
 این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. شماره های پانوشت 1-31 مربوط به متن مقاله بوده و در همان جا آمده اند.    عمان نی‌ریزی شاعر ماده تاریخ زیر را در وفات پاک‌دخت فتحعلی‌خان، نزهت الملوک نیریزی سروده است:  هُو تاریخ وفات علیا مخدّره‌خانم نزهت‌الملوک طَیّبَ‌ا... مضجَعها چون خانم نزهت‌الملوک آنک(32) بُد بانوی بانوان دنیا با پاکی طینت و عقیدت شد راهسپار ملک عُقبی اوّل به طواف خانه حق احرام ببست و شد به بطحا از بعد اداء امر واجب شد زائر عارج او ادنی(33) هم باقر و مجتبی و...

مریم سلطان؛ نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نی‌ریز، نزهت‌الملوک،‌ دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلی‌خان نی‌ریزی است. نام وی مریم‌سلطان و پس‌نام (لقب) او نزهت‌الملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعه‌نامه‌ی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزه‌دامن فتحعلی‌خان آمده است. سطرهای نخست این مبایعه‌نامه‌ی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهت‌الملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخ‌الاسلام نی‌ریز)...

میرزا علی محمد طبیب
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
 این نوشته برگرفته از مقاله طب نی‌ریز در گذر تاریخ است. میراز علی‌محمد طبیب، فرزند حاج میرزا عبدالرحیم طبیب بن حکیم محمدکاظم الحسینی المصیب النیریزی الشیرازی یکی از پزشکان حاذق و نامی و مشهور فارس بوده است. مرحوم فرصت‌الدوله در کتاب آثار عجم، بخش اطبای فارس در توصیف ایشان می‌نویسد: «جناب میرزاعلی محمد، طبیبی معتمد و سیدی است جلیل‌القدر و در طبابت بی‌بدیل ...». در حاشیه کتاب صفحهٔ ۵۳۲ اضافه می‌کند که میرزاعلی محمد بن مرحوم حاجی میرزا عبدالرحیم (نی‌ریزی) شیرازی...

شهاب نیریزی (سید اشرف، شیخ الاسلام نیریز)
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز »
این نوشته، بخش سوم از مقاله‌‌ی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم  "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانت‌داری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم.      و اما در بخش سوم این مقاله به زندگانی و شعر شهاب نیریزی، شیخ‌الإسلام و شاعر چیره‌دست...

چند غزل تازه از ساکت نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
نی‌ریز در روزگار قاجاری، شاعران چندی را در دامان خود پرورانده است؛ سید نعیم با نام شعری «سحاب»، سید اشرف با نام شعری «شهاب»، محمد جعفر فرزند محمدباقربا تخلّص «شعله»، و میرزا ابراهیم متخلص به ساکت در شمار ستارگان ادب نی‌ریزِ عهدِ قاجارند. بیشترینهٔ شاعران نی‌ریزِ عهدِ قاجار، به گواهی  گفتارهای تذکره نویسان، دارای دیوان بوده‌اند؛ اما دریغا که امروزین روز، آن دیوان‌ها یا از بین رفته‌اند و یا به‌احتمال اندک، در موزه‌ها و کتابخانه‌های کشور، غبار فراموشی بر...

شرح احوال و زندگانی نسبت نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » نسبت نیریزی »
     نام وى مؤمنا،«مشهور به مؤمن کلو » و متخلص به نسبت بود. در تذکره‌‌‌ها و منابعى که نام او آمده از وى با عناوین «مومنا» ، «مؤمنا نیریزى» ، «نسبت نیریزى»  و «نسبت فارسى»  یاد شده است. در تذکره شام غریبان  در دو جا و تحت عنوان «نسبت» و «نسبت مؤمنا تبریزى» ذکر او آمده، که تبریزى تصحیف نیریزى است .      تاریخ ولادت و وفات مؤمنا دانسته نیست. قدیمترین منبعى که در آن، شرح حال وى آمده،...

شرح احوال و زندگانی سحاب نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » سحاب نیریزی »
   نام او سید نعیم ،فرزند سید عفیفا شیخ ‏الاسلام، متخلص به «سحاب» بود.خاندان او از بزرگانِ علم و ادب آن دیار به شمار مى‏ آمدند و در سده‏هاى 13 و 14 ه .ق. منصب شیخ‏ الاسلامى نیریز را عهده‏ دار بودند. جد او میرمحمد صالح دارابى - احتمالاً در اوایل سده 13 ه .ق.- از داراب به نیریز هجرت کرد و به گفته مؤلّف فارسنامه ناصرى: «بساط فضل گسترى را گسترانیده، متوطن گردید و از نسل او...